Bocian – dobra nowina, czy strata komina? Odstraszanie bocianów? Nie, dziękuję!
Kto dumnie kroczy przez łąki i pola? Kto szybuje z gracją rozkładając swoje szerokie skrzydła? Białe pióra z czarnymi lotkami na końcach, długi czerwony dziób i nogi w tym samym kolorze. Bocian, któż z nas go nie zna. Już dzieci w przedszkolu uczą się o nim wierszyków. Symbolizuje szczęście i dobrą nowinę. Superlatyw o bocianie można by pisać bez liku, jednak czy na pewno ten wielki i piękny ptak nie ma „minusów”?
Niestety jak to ptasi gatunek ma w naturze i bocian musi robić gniazda….i tu bywa, że rodzi się problem.
Bociany są ptakami zimującymi w Afryce, powracającymi do nas w okolicach marca, by we wrześniu znów odlecieć. Przez ten okres około pół roku, mają wiele pracy. Przede wszystkim muszą zająć się rekonstrukcją starego bądź budową nowego gniazda. Najczęściej wybierają miejsca na wysokości ok 10-15 m, które robią z patyków, gałęzi, trawy, słomy itp. Za dogodne miejsce najczęściej wybierane są przez nie kominy, budynki, słupy wysokiego napięcia, ale również ścięte drzewa czy inne wysokie i stabilne konstrukcji.
Pomimo dużej sympatii jaką darzymy te wielkie ptaki, to jednak z ich gniazdowaniem może łączyć się pewne niebezpieczeństwo. W związku z tym, że bocianie gniazdo jest co roku „ulepszane” i poprawiane, wyściółka jest ubita, „wyrasta” coraz wyżej, nasiąka wodą w czasie deszczów, a przez to robi się coraz cięższe. Stwarza to niebezpieczeństwo upadku gniazda, lub może stanowić poważne zagrożenie zniszczenia dachu czy zawalenia komina. Powszechnym problemem jest też niedrożność kominów i zagrożenie czadem bądź pożarem. Materiał z jakiego budowane są gniazda jest bardzo różny, w związku z czym wiele szkodliwych elementów może zatykać nasze przewody kominowe. Poczynając od patyków czy gałęzi, a kończąc na śmieciach, butelkach czy innych materiałów, które nie są biodegradowalne. Często wykorzystywane za podporę dla gniazda słupy wysokiego napięcia także nie są całkiem bezpieczne, może dojść nie tylko do zerwania przewodów, ale i porażenia bociana. Ptaki nie zdają sobie sprawy z zagrożenia, a nie mając bezpiecznej alternatywy wybierają miejsce, które wydaje im się najbardziej spełniać kryteria lokalizacyjne.
Co więc można zrobić w tak patowej sytuacji? Pamiętajmy, że bociany są pod ochroną i nie tylko nie należy ale i nie można bezkarni niszczyć ich gniazd. Więcej nt. prawnych aspektów usuwania ptasich gniazd znajdą Państwo w artykule: https://siatkinaptaki.pl/prawo-chroni-ptaki-w-polce/
Nie pozostawajmy bezczynni! W okolicy możemy znaleźć wiele inicjatyw, mających na celu pomoc bocianom i również się w nie zaangażować.
Na stronie bociany.pl znajdą Państwo wiele przykładów takich działalności, nie tylko ludzi zaangażowanych w programy ochrony ptaków, ale i mieszkańców małych miejscowości, przesyłających dowody swej pomocy. Na stronie http://www.bociany.pl/budowa-platformy-pod-gniazdo-bocianie-w-lulkowie znajdą Państwo foto-relację z budowy platformy pod gniazdo.
Dzięki uprzejmości Polskiego Towarzystwa Przyjaciół Przyrody Pro Natura prezentujemy poniżej budowę platformy na komin czynny bądź taki, który ma zostać uruchomiony. Jednocześnie zapraszamy do zapoznania się z innymi modelami platform, jakie można budować dla bocianów. Pamiętajmy tym samym „platformy instalowane w miejscu istniejącego wcześniej gniazda zajmowane są w 93%”! (wg. PTPP Pro Natura).
Platforma na komin
Budowę platformy na komin należy rozpocząć od wykonania konstrukcji metalowej oraz części drewnianej wraz wieńcem wiklinowym. Minimalna wysokość na jakiej powinno się znajdować gniazdo to 1m. od wylotu komina. Kątowniki przymocowane obejmami do komina i płyty metalowej przyspawanej na szczycie, pełniącej funkcję izolującą gniazdo. Dodatkowym zabezpieczeniem będzie połączenie kątowników oraz obejm dodatkowymi śrubami. Całość należy pokryć farbą antykorozyjną. Wcześniej warto przygotować otwory w płycie lub przyspawać do platformy metalowe pętle. Przed zamontowaniem platformy należy upewnić się, że komin jest w pełni sprawny pod względem konstrukcji, np. czy nie brakuje żadnych cegieł. Na płycie mocuje się platformę drewnianą z wieńcem wiklinowym i wypełnieniem. Podstawowym materiałem do jej budowy są żerdzie sosnowe o średnicy 6-9 cm. Pamiętajmy jednak o wcześniejszym okorowaniu. Platformę zbija się gwoździami. Średnica wykonanej podstawy wynosić powinna 120-130 cm. Wzdłuż krawędzi, na wierzchu, przybić należy krótkie żerdki usztywniające konstrukcję i ułatwiające późniejsze przywiązanie wieńca wiklinowego. Kolejnym elementem jest budowa wieńca. Do tego najlepiej nadają się długie, giętkie witki wierzbowe (ewentualnie młode brzózki). Należy z nich uformować pierścień grubości ok. 20 cm i średnicy zewnętrznej ok. 120 cm. Można przygotować pęk gałązek wiklinowych długości ok. 3,5 m, przewiązać go w kilku miejscach sznurkiem i zawinąć tak, aby utworzyły okrąg. Wieniec można wykonywać również bezpośrednio na platformie, układając na niej długi pęk wikliny i od razu przywiązując go do biegnących wzdłuż krawędzi żerdek. W każdym wypadku wieniec należy przywiązać do platformy bardzo mocno i ściśle. Najlepiej używać sznurka plastikowego (lub giętkiego, nierdzewnego drutu).*
*Źródło: PTPP Pro Natura (http://www.bociany.pl/sites/default/files/Instrukcja_budowy_platform.pdf)
Tak przygotowana platforma będzie idealnym miejscem, do którego miejmy nadzieję, z chęcią przylecą bociany po zimowej przerwie.
